Hoefbevangenheid vraagt om een proactieve houding van alle betrokkenen
Hoefbevangenheid, of te wel degeneratieve (ontstekings)processen in de hoef, is in de meeste gevallen een multifactoriële aandoening.
Dat wil zeggen dat in het overgrote deel van alle gevallen dat het paard hoefbevangen is geraakt meerdere factoren eraan toe bijgedragen hebben.
Om een hoefbevangenheid weer onder controle te krijgen en het paard hiervan te laten herstellen vraagt daarom ook om een multifactoriële aanpak.
Helaas is het niet zo dat wij hoefbekappers, hoefsmeden en dierenartsen een toverstaaf hebben en een paar keer de hoeven moeten bekappen en het paard behandelen en dat is het probleem opgelost. Was het maar zo makkelijk.
Alhoewel een doelgerichte hoefverzorging en gepaste behandeling essentieel is voor een goed herstel, zijn er andere factoren die op z’n minst net zo belangrijk zijn, als niet nog belangrijker. De leefomgeving van het zieke paard moet ‘on the spot’ zijn. Dat wil zeggen dat de huisvesting het genezingsproces moet ondersteunen en zeker niet in de weg moet zitten. Te vaak is het tweede echter het geval.
Om het concreet te maken betekend dit dat veel paarden die bevangen raken een ontspoorde stofwisseling hebben. Dit soort paarden doen het doorgaans niet erg goed op grasweilanden, maar even min betekend dit dat het paard vervolgens op een kleine zand- of sterker nog blubberpaddock hoort te staan of in een stal hoort weg te kwijnen. Dit is geen omgeving waar een paard van een zware ziekte oprecht kan herstellen! Het is een uitdaging om een goede leef- en geneesomgeving te creëren, maar als wij dit niet voor elkaar krijgen is het gewoon dweilen met de kraan open. Een goede geneesomgeving houdt in dat het paard schoon en droog kan staan en waar nodig kan liggen, maar een goede geneesomgeving houdt ook in dat jet paard nog steeds in al zijn behoeftes is voorzien. Dat wil zeggen dat er contact met soortgenoten is, dat het paard een groot deel van de dag kan doorbrengen met eetgedrag en dat het paard naar eigen behoefte kan bewegen! Bewegen is de sleutel tot herstel. Afhankelijk van de fase waar het paard in verkeerd zal het paard ook baat hebben bij extra bewegingsprikkels in de leefomgeving en erbuiten om. Elke stap die het paard neemt is weer een naar herstel (lees ook de blog over hoefbevangenheid en hoe beweging een onderschatte factor in het herstelproces is).
Een hoefbevangen paard heeft intensieve zorg nodig
Hoefbevangenheid is dus een aandoening waar veel van de eigenaar en betrokken professionals gevraagd wordt, maar het grote deel van inspanning moet van de eigenaar zelf komen. Men dient zich ervan bewust te zijn dat hoefbevangen paarden intensive care patiënten zijn. Dagelijkse zorg en aandacht zijn nodig en dit soms gedurende een aantal maanden. Bij een bevangenheid is het letterlijk nu of nooit. Stappen moeten ondernomen worden als men wil dat het paard er goed doorheen komt en deze stappen moeten direct genomen worden. Dat klinkt voor sommigen hard, maar dit is de realiteit. Te veel paarden redden het niet of het duurt heel lang voordat ze van een bevangenheid hersteld zijn en dat terwijl paarden van zelfs de meest zware bevangenheden weer goed kunnen herstellen, mits de diverse factoren kloppen en een goede huisvestiging en leefomgeving zijn een groot puzzelstuk hiervan.
Ik ben er heilig van overtuigt dat met de passende leefomgeving veel minder paarden over het algemeen ziek zouden worden, maar dus ook veel sneller en beter zouden herstellen.
Plan van aanpak
Naast een goed plan van aanpak met de dierenarts, therapeut en hoefprofessional te bespreken zijn er een aantal factoren die de eigenaar zelf in handen heeft. Onderdaan een klein overzicht hiervan. Ervaring leert dat men vaak door de bomen het bos niet meer ziet en het kan helpen om iemand van buitenaf in te schakelen. Gelukkig zijn er steeds meer professionals die met de eigenaar mee kijken als het gaat om het aanpassen van de huidige huisvesting en ook als het gaat om de juiste voerbehoefte van zieke/hoefbevangen paarden. Maak er dan ook zeker gebruik van, hoe sneller, hoe beter!
- Bij stofwisselingsgerelateerde hoefbevangenheid is het verstandig het paard niet op een weiland te laten staan, ook niet op een kortgevreten stuk!
- Zorg voor een stressvrije leefomgeving waar het paard samen met soortgenoten (minimaal 1) droog kan staan, liggen en lopen.
- Paddockroosters met een laag zand doen wonderen. Offer desnoods een deel van je weiland op, laat het omspitten en maak er een alternatieve leefomgeving van. Veel paarden krijgen zomers toch te veel gras naar binnen waardoor minder weiland niet erg is.
- Rubberen tegels zijn voor een paard zeer prettig. Dit soort tegels kunnen doorgaans voor een niet al te hoge prijs (tweedehands) gekocht worden.
- Creëer een omloop zodat je paard gestimuleerd wordt om te bewegen
- Wordt vindingrijk hoe je je paard 24/7 bezig kunt houden met voedsel. Dit hoeft niet perse 24/7 onbeperkt hooi te zijn, maar het kan ook in de vorm van takken of ander ruwvoer. Een ziek paard op dieet zetten is doorgaans geen slim idee. Een uitgebalanceerde voeding met voldoende vitaal stoffen is essentieel voor herstel tijdens ziekte!
- Zorg voor bewegingsprikkels
- Voorkom stress in elk opzicht!
- Ga indien de staat waarin je paard verkeert minimaal 5 dagen in de week 30 tot 45 minuten wandelen. Je zult zien dat je paard na een minuut of 15 doorstappen begint soepeler te lopen en meer te ontspannen. Probeer actief door te stappen, recht toe, recht aan, het beste op een fietspad of dergelijks. Let wel, doe dit zeker in het begin met een passende hoefbescherming!
- Geef je paard dagelijks wat afleiding (van de pijn) doormiddel van ander hersenwerk met hem/haar te gaan doen. Onderschat de psychische invloeden niet, voor zowel je paard als ook voor jezelf. Voorkom dan ook alleen nog maar met de zorg bezig te zijn, maar doe je paard en je zelf een plezier om samen andere dingen te gaan doen.
- Ga bij stabilisatie van de hoefbevangenheid meer gymnastiserend werk vanuit de grond met je paard doen zodat het lijf gerekt en gestrekt wordt en het paard zijn zinnen kan verzetten.
- Neem contact op met een voedingsdeskundige en huisvestingsexpert als je input van buitenaf nodig hebt. Vooral wat betreft de voeding is het belangrijk niet zelf willekeurig aan de slag te gaan en diverse middelen, kruiden en supplementen met elkaar te combineren. Laat dit aan een deskundige over en hou je aan dit plan.
- Hou in een soort van logboek bij hoe het gaat met je paard, welke behandelingen en veranderingen je hebt toegepast enz. Op die manier kun je de ontwikkeling goed monitoren en kun je snel schakelen met de betrokken professionals.
- Wacht niet te lang serieuze stappen te nemen! Hoefbevangenheid vraagt om een proactieve houding. Ook als je paard weer erbovenop is gekrabbeld zul je aanpassingen in je management moeten uitvoeren of doorzetten als je wilt dat je paard ook in de toekomst gezond blijft en niet weer in een dip belandt.
